آثار وقف، پس از مرگ واقف
پيامبر اكرم (صلي الله عليه وآله) مي فرمايند: با مردن انسان طومار زندگي او پيچيده شده و براي هميشه ارتباط او با دنيا قطع مي شود، مگر سه گروه: 1- دانشمندي كه اثري علمي براي هدايت مردم، از خود به يادگار گذاشته باشد. 2- صدقات و خيرات مستمري كه مردم، از آن ها سود برند. 3- فرزند صالح و نيك كرداري كه پدر و مادر را به دعاي خير ياد كند. (ميزان الحكمه ح 14287)
واقدي در كتاب مغازي، نقل مي كند مخيربن نصر به پيامبر خدا (صلي الله عليه وآله) وصيت كرد تا اموالش را كه 7 باغ بود در راه خدا به مصرف رساند، حضرت نيز آن ها را موقوفه قرار داد، تا اصل باغ ها محفوظ ماند و ثمره هايش مورد استفاده امت اسلامي قرار گيرد.
ائمه اطهار(عليهم السلام) خود در اجراي سنت وقف پيشقدم بودند؛ امام علي (عليه السلام) چاه ها و باغ هاي بسياري را كه به دست خود احداث فرموده بود، در راه خدا و مسلمانان وقف كرد.
وقف، انفاق خالصانه و دور از منّت
15- وقف، انفاق بي‌منت است. چطور؟ آدم وقتي زنده است پول به كسي مي‌دهد، ممكن است منت بگذارد. من بودم كه تو را داماد كردم. جهازيه‌ات را من درست كردم. خانه‌ات را من به تو وام دادم. هي مي‌گويد: من من ... اما وقتي وقف مي‌كني مي‌ميري، ديگر طرف را كه استفاده مي‌كند نمي‌بيني كه بر سرش منت بگذاري. بنابراين وقف انفاق بي منت است.
16- وقف مضاربه بي‌ضرر با خداست. اينهايي كه مضاربه مي‌كنند، پول مي‌دهند ممكن است سرمايه‌شان از بين برود. وقف يعني مضاربه با خدا. مضاربه با خدا شكست ندارد. چون «إِنَّ اللَّهَ اشْتَرى» (توبه/111) به بهشت مي‌خرد.
نقش وقف در تعدیل ثروت
17- وقف گامی برای تعدیل ثروت است. یکی از راه‌های تعدیل ثروت همین وقف کردن است. اینها ارزش وقف است.
حالا اگر کسی وقف نکند چه می‌شود؟ اگر کسی وقف نکند مصداق این آیه است : «ما أَغْنى عَنِّی مالِیَهْ» (حاقه/28) افرادی روز قیامت می‌گویند: خاک بر سر ما! پول داشتم، پولم به دردم نخورد. «ما أَغْنى عَنِّی مالِیَهْ» این فریاد افرادی است که دارند و انفاق نمی‌کنند.
پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) می فرمایند: با مردن انسان طومار زندگی او پیچیده شده و برای همیشه ارتباط او با دنیا قطع می شود، مگر سه گروه: 1- دانشمندی که اثری علمی برای هدایت مردم، از خود به یادگار گذاشته باشد. 2- صدقات و خیرات مستمری که مردم، از آن ها سود برند. 3- فرزند صالح و نیک کرداری که پدر و مادر را به دعای خیر یاد کند
«یا لَیْتَنی قَدَّمْتُ لِحَیاتی» (فجر/24) کاش برای قیامت یک چیزی ذخیره کرده بودم. این ناله‌ی افرادی است که انفاق نمی‌کنند.
«رَبِّ ارْجِعُون» (مۆمنون/99) خدایا مرا به دنیا برگردان. عمل صالحی انجام دهم. این شعار کسانی است که وقف نمی‌کنند.
وقف تنها محدود به اموال است؟
اصل وقف نسبت به اموال انسان بوده ولی برخی از محصولات معنوی می توانند جنبه وقف پیدا کنند به تعداد آدمها سلایق متفاوت وجود دارد و این سلایق هستند که جامعه را شکل می دهند و حیات اجتماعی را ممکن می سازند و بر زیبایی های جامعه افزوده و این از مهمترین ویژگی های وقف است هر کسی با سلیقه خودش می تواند به این امر معنوی بپردازد فردی با ساختن مدرسه، مسجد، حسینیه برای عزاداری اباعبدالله و دیگری به خاطر توجه کمتر جامعه به یکی از ائمه معصومین (علیه السلام) وقفش را در آن مسیر قرار می دهد اینکه اراده وقف گذار و نیت او موثر در برطرف شدن کاستی معنوی جامعه از ارزش های بلند وقف است و نشان می دهد در جامعه دینی پروردگار عالم به اراده و سلیقه و ذوق واقف ارزش قائل بوده و مومنین می توانند سلایقشان را بعد از حیاتشان در جامعه اعمال کنند و این سلایق در گوشه ای از جامعه نواقصی را برطرف کند.
هر کس به وقف اقدام کند احساس نورانیت و معنویت غیرقابل وصف در وجودش متبلور می شود و این احساس را افراد باید تجربه کنند و کسانی که این معنویت را تجربه کرده اند صداقت کلامشان در جان ما تاثیرگذار خواهد بود.
منابع :
بیانات حجت الاسلام قرائتی در برنامه درس هایی از قرآن
سایت حوزه